Đề xuất quy định áp thuế VAT 5% lên mặt hàng phân bón từ phía Chính phủ đang là vấn đề được thảo luận sôi nổi trong nhiều ngày qua. Vậy góc nhìn của những người trong cuộc về vấn đề này ra sao?
Mục tiêu của Chính phủ về việc đưa phân bón vào diện chịu thuế VAT
Mục tiêu của Chính phủ trước quy định này nhằm tăng thu ngân sách Nhà nước, đảm bảo sự công bằng trong hệ thống thuế, đem lại lợi ích cho cả doanh nghiệp sản xuất phân bón và bà con nông dân. Chính phủ mong muốn thông qua điều này giúp tháo gỡ những nút thắt sau 10 năm đưa phân bón vào đối tượng không chịu thuế VAT.
Nỗi lo âu mà nông dân đang phải đối mặt
Ngành nông nghiệp vốn dĩ đã nhiều thách thức, đứng trước quy định thuế suất 5% cho mặt hàng phân bón chắc chắn sẽ châm ngòi bùng nổ làn sóng dư luận và dấy lên nỗi lo lắng của người nông dân.
Trong bối cảnh nền kinh tế chưa phục hồi tốt sau hậu COVID-19, Chính phủ vẫn đang giảm thuế cho các mặt hàng khác. Liệu áp thuế suất vào phân bón có mất công bằng đối với người làm nông, khi điều này cũng tác động trực tiếp đến chi phí đầu vào cho sản xuất nông nghiệp.
Góc nhìn từ phía doanh nghiệp sản xuất phân bón
Theo Luật Thuế giá trị gia tăng hiện hành, các doanh nghiệp không được kê khai, khấu trừ thuế VAT đầu vào phục vụ trong hoạt động sản xuất. Vì vậy, tất cả các chi phí đều được tính vào sản phẩm, khiến “giá thành tăng, lợi nhuận giảm”, chịu thiệt trên sân nhà. Tuy nhiên, trước một số lập luận ủng hộ về quy định này sẽ góp phần giảm giá thành sản phẩm, thực tế cho thấy việc xu hướng giá tăng - giảm còn phù thuộc vào nhiều yếu tố khác.
Kỳ vọng mới của ngành phân bón Việt Nam
Đứng trước thiệt hại hàng nghìn tỷ đồng trong 10 năm qua, các doanh nghiệp kỳ vọng chính sách mới sẽ tạo bước chuyển mình mạnh mẽ, mang lại lợi ích cho ngành.
Quy mô thị trường phân bón Việt Nam năm 2024 ước tính đạt 3,44 tỷ USD, dự báo tốc độ tăng trưởng bình quân là 3,38% trong giai đoạn (2024 - 2030), điều này cho thấy ngành đang có sự tăng trưởng đáng kể nhờ sự hỗ trợ của Chính phủ trước xu hướng nông nghiệp bền vững, mở rộng canh tác định hướng xuất khẩu và nhấn mạnh các biện pháp canh tác xanh.
Hướng đến lợi ích của nhà nông
Bên cạnh những ý kiến đồng tình với việc sửa đổi thuế giá trị gia tăng với mặt hàng phân bón để phù hợp với những thay đổi mới của các hoạt động kinh tế thì vẫn còn một số ý kiến hướng đến lợi ích của nhà nông đáng suy ngẫm như:
- Nêu lên vấn đề nông dân sẽ là đối tượng chịu áp lực lớn về chi phí đầu tư, có thể dẫn đến các hệ luỵ khôn lường về sau.
- Xem xét mức thuế VAT 0%, giúp giảm gánh nặng cho nông dân và thúc đẩy sản xuất nông nghiệp, góp phần sự phát triển bền vững của nền kinh tế nông nghiệp.
- Xu hướng phát triển nông nghiệp xanh, nên phân loại phân bón thành 2 nhóm hàng hoá là phân bón hoá học và phân bón hữu cơ.
- Ưu tiên miễn thuế VAT đối với mặt hàng “phân bón hữu cơ” để dần định hướng và thay đổi tư duy, hướng đến nền nông nghiệp bền vững, xanh, sạch theo chủ trương của Đảng và Nhà nước.
Câu hỏi được đặt ra: “Dòng tiền thuế VAT 5% sẽ đi về đâu?”
Nếu dự thảo Luật đưa phân bón là mặt hàng chịu thuế suất 5%, tức nông dân phải bỏ ra khoảng 6 nghìn tỷ đồng, điều này vô hình chung tăng áp lực cho nhà nông trong điều kiện ngành nông nghiệp chịu nhiều sức ép.
Tuy nhiên, mức thuế VAT 5% sẽ được khấu trừ vào các chi phí đầu vào của doanh nghiệp, từ đó doanh nghiệp có nguồn lực để gia tăng đầu tư, tái đầu tư, mở rộng quy mô sản xuất và tăng tính cạnh tranh trên thị trường, tạo tiền đề cho ngành sản xuất phân bón trong nước phát triển.
Nhìn chung, việc đưa phân bón vào diện chịu thuế VAT 5% cần cân nhắc kỹ lưỡng từ nhiều góc độ. Chính phủ và các cơ quan Nhà nước cần lắng nghe, thấu hiểu và đề ra giải pháp tốt nhất để đồng hành cùng nhà nông. Đây cũng chính là bước chuyển mình mạnh mẽ cho ngành phân bón, mang lại lợi ích cho cả doanh nghiệp, người nông dân và nền kinh tế, tạo ra cơ hội để ngành nông nghiệp Việt Nam vươn xa, đặt dấu ấn trên thị trường nông nghiệp thế giới.
